A área intermareal da Ramallosa, a Foz do Miñor, sitúase na entrada sur da ría de Vigo, onde desembocan os ríos Miñor, Groba e Belesar ao fondo da enseada de Baiona. Pertence administrativamente aos concellos de Baiona e Nigrán, e ata a ponte romana, ocupa unha extensión de 91,85 ha. Forma un estuario ou marisma, protexida pola barra de area da praia da Ladeira.

A Foz do Miñor está baixo a tutela do Plan Xeral de Explotación Marisqueira (de carácter anual e publicado pola Consellería de Pesca, Marisqueo e Acuicultura).

A Foz do Miñor xeraba recursos económicos básicos. No ano 1999 recolléronse 2.562 Kg de Ameixa fina (Venerupis decussatus), 1.662 Kg. de Croques (Cerastoderma edule) e 7.648 kg. de Cadelucha (Donax sp.). No ano 2000, 4.387 kg de Ameixa fina, 1.325 kg de Croques e 5.497 kg de Cadelucha.

Lamentablemente desde o ano 2000 foi clasificada como ZONA C, o que impide o consumo de moluscos en fresco e desde o ano 2010 permance PECHADA ao marisqueo, polo que se prohibe a extracción de moluscos.

Por outra banda, o Plan Hidrolóxico Galicia-Costa, aprobado no Real Decreto 103/2003 de 24 de Xaneiro, define a Foz do Miñor como "Espazo Natural" e como tal ordena:

O mapa mostra claramente a Foz do Miñor recoñecida como "Espazo Natural".

A Lei de Caza de Galicia no seu artigo 9 Clasificación dos terreos para efectos cinexéticos di no seu punto terceiro:

A Foz do Miñor é pois un Refuxio de fauna e como tal tamén está amparada pola Lei de Caza de Galicia, que no seu Título IX, Das infracións e sancións, Artigo 59, Das infracións moi graves prohibe:

Curiosamente, en xaneiro de 2011, a Concellería de Medio Ambiente de Baiona xunto á Consellería de Medio Rural, e perseguindo "un efecto divulgador", construiron un camiño cara o interior da marisma. Unha zona que sempre ten sido de aniñamento para as aves, converteuse nun lugar de paseo e recreo, obrigando obviamente ás aves a abandoar o lugar ante a presenza humana.

Antes

Despois

Pero o afán artificializador dos espazos naturais protexidos non parece ter fin. Abren novas pasarelas e continuan manipulando a natureza, "poñéndoa en valor", aunque o que realmente consiguen é desvirtuar os redutos dedicados á proteción das especies, escorrentándoas e transformando esa proteción nun simple atractivo turístico.

Hai que ter valor para "poñer en valor" o que non necesita acción ningunha, claro que só un necio confunde valor e prezo.

A Lei 9/2010, DE 4 DE NOVEMBRO, DE AUGAS DE GALICIA ten por finalidade garantir as necesidades básicas do uso da auga da poboación, favorecendo o desenvolvemento económico e social da Comunidade Autónoma de Galicia e compatibilizándoo coa preservación do bo estado dos ecosistemas acuáticos e ecosistemas terrestres asociados.

É especialmente severa coa contaminación das augas e en especial cando afecta ás rías galegas.

No seu Artigo 81. Vertidos de residuos di:

E qué propón o Anexo II? Fala sobre os obxectivos de calidade das augas das rías de Galicia e en canto a parámetros bacteriolóxicos di:

E considera infraccións (Artigos 85 y 86)

A foz do Miñor, está tamén baixo a tutela da Lei de Costas, ao ser "dominio público marítimo-terrestre", polo que está suxeita ás medidas de salvagarda e protección que dita lei establece.

As zonas húmidas constitúen un ecosistema ao que durante décadas no se lles concedeu ningún valor. Eran consideradas zonas insalubres e improdutivas, polo que se desecaban para o seu aproveitamento agrícola ou turístico. Isto propiciou que nos últimos 100 anos desaparecesen máis do 60% da superficie de humidais do planeta.

Os humidais figuran entre os medios máis produtivos do mundo. Son berces de diversidade biolóxica e fontes de auga e produtividade primaria das que innumerables especies vexetais e animais dependen para subsistir. Dan sustento a altas concentracións de especies de aves, mamíferos, reptiles, anfibios, peixes e invertebrados. Os humidais son tamén importantes depósitos de material xenético vexetal e animal. O arroz, por exemplo, unha especie común dos humidais, é o principal alimento de máis da metade da humanidade.

Protexer os humidais existentes e intentar recuperar os perdidos, debería converterse nunha prioridade irrenunciable. Son moitos os servizos que proporcionan estes ecosistemas. Por citar algúns:

Desde 1977 celébrase o Día Mundial dos Humidais, organizado polo convenio RAMSAR, que ten por obxecto:

O Estado Español incorporouse ao Convenio Ramsar o 4 de setembro de 1982. En Galicia están acollidos a este convenio a ría de Ortigueira e Ladrido (A Coruña), a Lagoa e o areal de Valdoviño (A Coruña), o Parque Natural de Corrubedo e as Lagoas de Varregal e Vixán (A Coruña) e o complexo intermareal do río Umia – Enseada do Vao-O Grove (Pontevedra).

A Foz do Miñor, está incorporada ao Inventario de Humidais de Galicia co código: 1140009.

Desde febreiro de 1999, A Foz do Miñor forma parte da Rede Natura 2000 co código ES11400003, polas especies incluidas nos anexos das directivas europeas 92/43/CEE, 79/409/CEE y DC 2009/147/CE que nos obrigamos a protexer. O Real Decreto 1997/1995, traspón ao noso ordenamento xurídico a directiva 92/43/CEE.

A extensión do Lugar de Interese Comunitario (LIC) pode consultarse neste mapa. O LIC chega ata a ponte romana, pero toda a zona interior (en azul no mapa incluindo a illa), sería un espazo idóneo para a súa ampliación, xa que os valores protexidos no LIC tamén existen nesta zona.

Según estas directivas, dentro da Foz do Miñor débese protexer especialmente:

(Para máis información prema nas imaxes.)

Na propia definición do LIC declárase que é vulnerable "Á contaminación mariña en xeral, á urbanización indiscriminada do litoral e á construcción de novas infraestruturas."

A Foz do Miñor, agrupa varias figuras de protección, un amplo recoñecemento institucional aos valores a preservar:

En calquera país civilizado, este espectacular reducto de biodiversidade, gozaría da maior atención e protección posible. Vexamos cómo nolas gastamos os celtíberos:

A importancia que os partidos políticos dan a este espazo natural hiperprotexido, queda reflectido nesta foto. Actúan negativamente sobre o medio inaugurando carreiros e "paneis interpretativos" con fondos europeos que unha vez inaugurados e debidamente publicitados, quedan no máis absoluto abandono.

Organizan actos como o "Día Mundial dos Humidais 2012" onde en referencia á Foz cualifícana de "A Doñana Galega", pero o seu interese real pola salvagarda deste espazo único é inexistente. Os orzamentos son para inaugurar e publicitar, non para manter e mellorar, polo que o dispendio resulta totalmente inútil en pouco tempo.

Quizais por iso, estes "paneis interpretativos" son "reciclados" para un "mellor uso" en tempos electorais. Non importa tapar a información do esnaquizado panel. O primeiro é o primeiro.

Fagan vostedes as súas "interpretacións".

O regulamento (CE) 854/2004, establece a calificación das diferentes áreas de produción de moluscos en función da calidade microbiolóxica das augas, concretamente da bacteria Escherichia coli (E. coli). Esta bacteria é quizais o organismo procariota máis estudiado polo ser humano. Trátase dunha enterobacteria que se atopa xeralmente nos intestinos animais, e polo tanto nas augas residuais, pero pódese atopar en calquera sitio, dado que é un organismo ubicuo. Foi descrita por primeira vez en 1885 por Theodore von Escherich, bacteriólogo alemán, quen a denominou Bacterium coli. Posteriormente a taxonomía adxudicoulle o nome de Escherichia coli, en honor ao seu descubridor.

A presenza desta bacteria nun medio de cultivo mariño, utilízase como indicador do grao de depuración das súas augas. En función da cantidade de bacterias que aparecen por cada 100 gramos de molusco e líquido intervalvar, o regulamento comunitario diferencia 4 zonas de extracción:

Vertido na Foz do Miñor

O pasado 8 de agosto de 2011 e en virtude do cumprimiento da lexislación europea (Directiva 2004/41/CE, Regulamentos 852/2004/CE, 853/2004/CE, 854/2004/CE, 2073/2005/CE, 505/2010/CE, 558/2010/CE) e nacional: (Real Decreto 640/2006), o Goberno de España publicou no Boletín Oficial do Estado (BOE) a “Orde ARM/2243/2011, de 22 de xullo, pola que se publican as novas relacións de zonas de produción de moluscos e outros invertebrados mariños no litoral español.”

Da devandita relación pódense extraer algunhas conclusións sorprendentes. A modo de resumo por comunidades autónomas temos o seguinte:

E utilizando un gráfico:

Podemos tirar algunhas conclusións:

Os niveis de contaminación rexistrados nos últimos anos na Foz do Miñor, non fixeron máis que aumentar. Pasou de ZONA C a PECHADA polos altísimos niveis de E. Coli que chegaron ás 160.000 bacterias por cada 100 gramos de molusco, máis de tres veces a cantidade máxima permitida en ZONA C.

Vertido na Foz do Miñor, Novembro 2007.

Na seguinte gráfica, podemos ver o aumento espectacular da concentración de E. Coli nos últimos anos. Non temos datos do ano 2009 o que non quere decir que non houbese contaminación. A ZONA A nin sequera aparece na gráfica (lembremos que a concentración de E. Coli debe ser inferior a 230). A ZONA B en amarelo, a ZONA C en vermello e en azul ZONA PECHADA.

Fonte: Xunta de Galicia. Elaboración propia

Recentemente, a Axencia Europea do Medio Ambiente acaba de suspender a 39 praias galegas pola mala calidade das súas augas, unha delas é precisamente a praia da Ladeira, que conforma A Foz do Miñor. Con todo, o concello de Baiona garante a calidade das augas desta praia.

Ou quizais este outro en Sabarís (Baiona)?

Ou os edificios que verten directamente ao estuario á vista de todo o mundo sen que se faga nada para remedialo?

Ou esta especie de "retrete inverso" con tapa e bisagra que verte periodicamente á marisma?

Ou a suma de todas estas cousas, xunto á desidia política, xudicial e administrativa que son as máis contaminantes de todas. Poderes que bloquean os dereitos que enarboran nas súas bandeiras, convertendo en fume os obxectivos e inquedanzas que nos venden.